Utah, Mỹ – Charlie Kirk, nhà hoạt động bảo thủ nổi tiếng và là đồng minh thân cận của cựu Tổng thống Donald Trump, bị bắn vào cổ khi đang phát biểu tại Đại học Thung lũng Utah (Utah Valley University) vào ngày 10/9/2025. Kirk, 31 tuổi, được đưa đi cấp cứu trong tình trạng nguy kịch nhưng đã không qua khỏi và được xác nhận tử vong sau đó.
Khi Kirk đang phát biểu dưới một chiếc lều trắng với các khẩu hiệu “Sự trở lại của người Mỹ” và “Chứng minh tôi sai”, một tiếng súng bất ngờ vang lên. Đoạn video lan truyền trên mạng xã hội cho thấy Kirk giật mình, máu chảy nhiều từ bên trái cổ. Khán giả hoảng loạn, hét lớn và vội vã chạy thoát thân.
Ban đầu, cảnh sát bắt giữ một người tình nghi, nhưng FBI sau đó khẳng định nghi phạm thật sự vẫn đang bỏ trốn. Giám đốc FBI, Kash Patel, cho biết:
“Người bị tạm giữ đã được thả sau khi thẩm vấn. Cuộc điều tra vẫn tiếp tục, và chúng tôi sẽ cập nhật thông tin minh bạch nhất có thể.”
Cựu Tổng thống Donald Trump bày tỏ sự đau buồn sâu sắc trên mạng xã hội Truth Social:
“Không ai hiểu và yêu thanh niên Mỹ hơn Charlie. CHÚA PHÙ HỘ CHO ANH ẤY!”
Nhiều lãnh đạo chính trị của cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ cũng lên án vụ tấn công và kêu gọi chấm dứt bạo lực chính trị.
Charlie Kirk, người từng khởi đầu là một nhà hoạt động bảo thủ khi còn là thiếu niên trong khuôn viên trường, sau đó trở thành podcaster hàng đầu, nhà hoạt động văn hóa và đồng minh thân cận của cựu Tổng thống Donald Trump, đã bị bắn chết hôm thứ Tư trong một sự kiện công khai tại một trường đại học ở Utah. Kirk hưởng dương 31 tuổi.
Kirk bị sát hại khi đang làm điều đã đưa ông trở thành một nhân vật chính trị có tầm ảnh hưởng: kêu gọi và tập hợp lực lượng cánh hữu trong các trường đại học, lần này tại Đại học Thung lũng Utah. Vụ nổ súng này là một trong nhiều cuộc tấn công chính trị nghiêm trọng gần đây, bao gồm vụ ám sát một nhà lập pháp bang Dân chủ cùng chồng bà ở Minnesota, và vụ bắn chết cựu Tổng thống Trump vào mùa hè năm ngoái, khiến cả nước rúng động.
Cựu Tổng thống Trump thông báo tin buồn về cái chết của Kirk trên mạng xã hội Truth Social, viết:
“Không ai hiểu và yêu thanh niên Mỹ hơn Charlie.”
Các đoạn video đăng trên mạng xã hội từ hiện trường cho thấy Kirk đang phát biểu bằng micro cầm tay, ngồi dưới một chiếc lều trắng được trang trí với các khẩu hiệu “Sự trở lại của người Mỹ” và “Chứng minh tôi sai”. Bất ngờ một tiếng súng vang lên, Kirk giật mình, máu phun ra nhiều từ bên trái cổ. Đám đông choáng váng, nhiều người hét lớn và bỏ chạy trong hoảng loạn.
Kirk được đưa đến bệnh viện trong tình trạng nguy kịch, nhưng không qua khỏi. Sau đó, chính Trump xác nhận Kirk đã tử vong.
Ban đầu, nhà trường thông báo có một nghi phạm bị bắt giữ, nhưng một nguồn tin thân cận với cuộc điều tra cho biết người này không phải là kẻ nổ súng.
Giám đốc FBI, Kash Patel, cho biết lực lượng chức năng đã thẩm vấn người bị bắt nhưng đã thả tự do vì không đủ chứng cứ, đồng nghĩa với việc kẻ tấn công thật sự vẫn đang bỏ trốn.
“Người bị tạm giữ đã được thả sau cuộc thẩm vấn. Cuộc điều tra vẫn tiếp tục, và chúng tôi sẽ công bố thông tin mới để đảm bảo minh bạch,” Patel thông báo trên nền tảng X.
Sự kiện Kirk tham dự là một cuộc tranh luận do tổ chức chính trị phi lợi nhuận của ông đứng ra tổ chức. Chương trình này đã gây tranh cãi dữ dội trong khuôn viên trường. Một bản kiến nghị trực tuyến kêu gọi cấm Kirk xuất hiện đã thu thập gần 1.000 chữ ký.
Trước đó một tuần, đại diện nhà trường ra thông báo, nhấn mạnh tôn trọng quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất và khẳng định cam kết về đối thoại mang tính xây dựng và tìm kiếm sự thật.
Ngay trong tuần trước khi vụ việc xảy ra, Kirk đã đăng tải hình ảnh từ các bản tin cho thấy chuyến thăm của mình đến các trường đại học Utah gây nhiều phản ứng trái chiều. Ông viết trên X:
Cựu Tổng thống Donald Trump cùng nhiều quan chức dân cử từ cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ đã lên án mạnh mẽ vụ nổ súng và bày tỏ lời cầu nguyện cho Charlie Kirk trên mạng xã hội.
Trump viết trên Truth Social:
“Tất cả chúng ta hãy cầu nguyện cho Charlie Kirk, người vừa bị bắn.
Anh ấy là một chàng trai tuyệt vời từ trong ra ngoài.
CHÚA PHÙ HỘ CHO ANH ẤY!”
“Cả cuộc đời tôi đã bảo vệ Israel”
Charlie Kirk thành lập Turning Point USA vào năm 2012 khi vẫn còn là một thiếu niên. Từ một nhóm nhỏ, tổ chức này đã phát triển thành nền tảng lớn cho giới trẻ bảo thủ, tổ chức các hội nghị quy mô lớn và mở rộng hoạt động đến các trường trung học và nhà thờ.
Nhờ vai trò này, Kirk nhanh chóng trở thành bình luận viên quen thuộc trên Fox News và nhiều kênh truyền thông cánh hữu khác, được biết đến là người chỉ trích thẳng thắn về hệ thống giáo dục đại học, các chính sách tự do và cái gọi là “văn hóa thức tỉnh” (woke culture).
Ban đầu, Turning Point USA vấp phải hoài nghi, nhưng sau khi Donald Trump giành được đề cử Tổng thống từ Đảng Cộng hòa năm 2016, tổ chức này đã nhiệt tình ủng hộ ông. Trong giai đoạn tranh cử, Kirk còn làm trợ lý cá nhân cho Donald Trump Jr., con trai cả của Trump.
Sau đó, Kirk thường xuyên xuất hiện trên truyền hình, tập trung vào các cuộc chiến văn hóa và liên tục ca ngợi Trump. Bản thân Trump cùng con trai cũng nhiều lần tham dự và phát biểu tại các hội nghị của Turning Point USA.
Là một Cơ đốc nhân Tin Lành, Kirk công khai ủng hộ mạnh mẽ Israel. Ông thường tranh luận về cuộc chiến Gaza với sinh viên và nhiều nhóm khác trong các video được chia sẻ trên mạng xã hội.
- Turning Point USA duy trì mối quan hệ chặt chẽ với các tổ chức thân Israel,
- Thường xuyên mời diễn giả thân Israel tham dự các hội nghị lớn.
Bản thân Kirk đã nhiều lần đến thăm Israel và ca ngợi chính sách của Trump với nhà nước Do Thái, đặc biệt là việc chuyển Đại sứ quán Mỹ đến Jerusalem vào năm 2018.
Sau chuyến thăm lễ cắt băng khánh thành đại sứ quán và lần trở lại vào năm 2019, Kirk gọi đây là trải nghiệm mở mang tầm mắt.
Tại một quán bar ở Jerusalem, ông nói với đám đông:
“Tôi rất ủng hộ Israel. Tôi là một Cơ đốc nhân Tin Lành, là một người bảo thủ, một người ủng hộ Trump, một đảng viên Cộng hòa – và cả cuộc đời tôi đã bảo vệ Israel.”
Kirk đôi khi bị chỉ trích vì có những phát ngôn bị cho là nghiêng về chủ nghĩa bài Do Thái khi bàn về các vấn đề liên quan đến Israel và những chủ đề nhạy cảm khác.
Vào tháng 10/2023, chỉ vài ngày sau cuộc tấn công ngày 7/10 của Hamas vào Israel, Kirk đã gây tranh cãi khi chế giễu hoạt động từ thiện của người Do Thái dành cho các trường đại học Mỹ. Ông nói rằng họ đang:
“Tự trợ cấp cho cái chết của chính mình bằng cách hỗ trợ các tổ chức nuôi dưỡng người Do Thái và ủng hộ những kẻ giết người diệt chủng.”
Vài tuần sau, trong chương trình “The Charlie Kirk Show”, ông tiếp tục gây chú ý khi tuyên bố:
“Người Do Thái kiểm soát không chỉ các trường đại học, mà còn cả các tổ chức phi lợi nhuận, ngành điện ảnh, Hollywood và nhiều lĩnh vực khác.”
Phản ứng từ phe bảo thủ
Những phát biểu này đã khiến một số nhân vật bảo thủ lên tiếng chỉ trích:
- Erick Erickson, người dẫn chương trình phát thanh Cơ đốc giáo, đăng trên X rằng Turning Point USA của Kirk “không chỉ là một chiến dịch kiếm tiền mà còn mang màu sắc chống Do Thái.”
- Ben Domenech, biên tập viên tờ The Spectator, cảnh báo rằng nếu Kirk tiếp tục lãnh đạo tổ chức này, cánh hữu sẽ phải đối mặt với vấn đề bài Do Thái trong các kỳ bầu cử sắp tới.
Bênh vực Elon Musk
Đến tháng sau, Kirk lên tiếng bảo vệ Elon Musk sau khi ông trùm công nghệ này phản hồi “Bạn đã nói sự thật” với một người dùng đăng bài nhắc đến lý thuyết “Đại thay thế”. Bài đăng này cho rằng người Do Thái nhận ra điều đáng lo ngại: những người nhập cư đến Mỹ “không hẳn yêu thích họ”.
Kirk nói trong chương trình của mình:
“Các cộng đồng Do Thái đã thúc đẩy chính xác loại thù hận chống lại người da trắng mà họ lại yêu cầu người khác không được sử dụng để chống lại họ.”
Ông còn nhấn mạnh rằng:
“Nền tảng triết học chống người da trắng phần lớn được tài trợ bởi các nhà tài trợ Do Thái trong nước.”
Trọng tâm chính trị của Kirk
Mối quan tâm lớn nhất của Kirk là nguy cơ xói mòn địa vị của người Mỹ da trắng. Ông cũng phản đối mạnh mẽ cái mà ông gọi là “chủ nghĩa Marx”, các nỗ lực hạn chế quyền sở hữu súng, cũng như các phong trào ủng hộ người chuyển giới. Đáng chú ý, trước khi bị bắn, ông vừa trả lời một câu hỏi liên quan đến người chuyển giới.
Phát biểu về biểu tình ủng hộ Palestine
Vào tháng 4/2024, khi các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine lan rộng tại nhiều trường đại học ở Mỹ, Kirk kêu gọi Đảng Cộng hòa mạnh tay trấn áp, đồng thời chỉ ra cái mà ông gọi là:
“Sự thù hận mang tính hệ thống đối với người da trắng.”
Ông viết:
“Tôi hoàn toàn ủng hộ sự đoàn kết của Đảng Cộng hòa trong việc chống lại chủ nghĩa bài Do Thái. Điều đó không có chỗ đứng ở Mỹ.
Nhưng liệu chúng ta có thể đạt được sự đoàn kết tương tự để chống lại sự thù hận hệ thống nhắm vào người da trắng trong các trường đại học hay không?
Thực tế, nó còn ăn sâu hơn cả chủ nghĩa bài Do Thái.”
Sau khi Kirk được trao suất phát biểu vào khung giờ vàng tại Đại hội Toàn quốc Đảng Cộng hòa 2024, Đa số Đảng Dân chủ ủng hộ Israel đã đưa ra một bản kiến nghị, kêu gọi Đảng Cộng hòa hủy bỏ lựa chọn này. Họ cho rằng Kirk có “hồ sơ dài với nhiều phát biểu mang tính bài Do Thái”.
Trong một báo cáo về Turning Point USA, Liên đoàn Chống phỉ báng (ADL) cáo buộc Kirk đã xây dựng một nền tảng lớn cho những phần tử cực đoan và người tin vào thuyết âm mưu cực hữu, đồng thời thúc đẩy “chủ nghĩa dân tộc Cơ đốc giáo”.
Kirk bác bỏ chỉ trích
Kirk luôn phủ nhận những cáo buộc này và tự xem mình là người bảo vệ cộng đồng Do Thái.
Tháng 4, ông đăng trên nền tảng X:
“Không có ai không phải là người Do Thái ở độ tuổi của tôi có hồ sơ ủng hộ Israel, bày tỏ sự cảm thông với người Do Thái và phản đối chủ nghĩa bài Do Thái rõ ràng và lâu dài hơn tôi.”
Phát biểu này cũng là lời phản đối hiếm hoi của Kirk nhắm vào chính quyền Trump, khi ông chống lại kế hoạch trừng phạt những người biểu tình ủng hộ Palestine trong các trường đại học. Kirk cho rằng không nên trừng phạt người khác chỉ vì lời nói của họ.
Ông cảnh báo rằng:
“Nếu ‘chủ nghĩa bài Do Thái’ trở thành cái cớ hợp pháp để kiểm duyệt hoặc bỏ tù ai đó, thì sẽ có những nỗ lực điên cuồng nhằm dán nhãn mọi phát ngôn là bài Do Thái – giống như cách phe cánh tả gắn nhãn ‘phân biệt chủng tộc’ để bịt miệng đối thủ chính trị.”
Tháng 8, Kirk tiếp tục đăng trên X, kêu gọi những người ủng hộ bác bỏ tư tưởng bài Do Thái:
“Sự căm ghét người Do Thái không có chỗ đứng trong xã hội văn minh. Nó làm băng hoại tư tưởng và đạo đức. Hãy từ chối nó.”
Bảo vệ Israel và cuộc chiến với Hamas
Kirk thường xuyên lên tiếng bảo vệ Israel, đặc biệt trong cuộc xung đột đang diễn ra với Hamas.
- Tháng 7, ông chia sẻ một đoạn từ chương trình của mình trên X, bảo vệ Israel trước những cáo buộc cho rằng họ cố tình bỏ đói người Palestine.
- Tháng 8, ông tổ chức một cuộc thảo luận với sinh viên Gen Z của Turning Point USA, bàn về sự suy giảm ủng hộ Israel trong Đảng Cộng hòa và chủ nghĩa bài Do Thái đang lan rộng tại Mỹ.
Kirk viết trên X sau buổi thảo luận:
“Các bạn sẽ thấy rằng họ không ghét Israel hay người Do Thái. Họ chỉ hoài nghi về mối quan hệ hiện tại giữa Mỹ và Israel. Họ mong các nhà lãnh đạo Mỹ đặt lợi ích đất nước lên hàng đầu.”
Ông cũng cho biết mình nỗ lực giúp các chính trị gia bảo thủ, nhà tài trợ và bạn bè của Israel hiểu rõ hơn về sự thay đổi trong quan điểm của thế hệ trẻ.
Phản ứng từ Israel và cộng đồng Do Thái
Cái chết của Kirk đã gây sốc và đau buồn cho nhiều lãnh đạo Israel và các nhà hoạt động Do Thái, đặc biệt là những người từng hợp tác với ông trong hoạt động ủng hộ Israel.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bày tỏ:
“Charlie Kirk bị sát hại vì dám nói lên sự thật và bảo vệ tự do.
Ông ấy là người bạn có trái tim dũng cảm của Israel, đã chiến đấu chống lại dối trá và bảo vệ nền văn minh Do Thái – Cơ đốc giáo.
Hai tuần trước tôi vừa nói chuyện với ông và mời ông đến Israel, nhưng tiếc rằng chuyến thăm đó sẽ không bao giờ thành hiện thực.”
Shabbos Kestenbaum, nhà hoạt động Do Thái cánh hữu tại Mỹ, kêu gọi mọi người cầu nguyện:
“Xin hãy dừng những gì bạn đang làm và cầu nguyện cho người bạn Charlie Kirk của chúng ta.
Nhiều người trong cộng đồng Do Thái đang đọc các chương trong Sách Thi Thiên, và tôi mong bạn cũng làm vậy.
Có điều gì đó đang bị phá vỡ sâu sắc ở Mỹ.
Bạo lực chính trị phải chấm dứt.
CHÚA HÃY CỨU NƯỚC MỸ.”
Liên minh Do Thái Cộng hòa bày tỏ niềm tiếc thương sâu sắc trước sự ra đi của Charlie Kirk. Trong một tuyên bố, tổ chức này viết:
“Charlie là ánh sáng rực rỡ trong những thời điểm khó khăn này đối với cộng đồng Do Thái tại Mỹ. Chúng tôi vô cùng đau buồn trước cái chết của anh ấy.
Tất cả những người thiện chí cần phải lên án hành vi giết người tàn bạo này và yêu cầu công lý cho Charlie.”
Morton Klein, Giám đốc điều hành Tổ chức Do Thái Hoa Kỳ, cho biết Kirk đã đồng ý tham gia phát biểu tại buổi dạ tiệc quốc gia của nhóm vào cuối năm nay.
Klein xúc động chia sẻ:
“Charlie Kirk là một người đàn ông tuyệt vời, một người bạn thân thiết và là đồng minh trung thành với Israel cũng như cộng đồng Do Thái.
Tôi rất vinh dự khi từng cùng ông đi bộ khắp Jerusalem và tham gia một buổi phỏng vấn đặc biệt trên chương trình phát thanh của ông.
Trong suốt hơn một giờ, Charlie đã đặt ra những câu hỏi sâu sắc để tìm hiểu rõ hơn về cuộc chiến của các quốc gia Ả Rập – Hồi giáo chống lại Israel, người Do Thái và cả nền văn minh phương Tây.”
Vụ nổ súng xảy ra trong bối cảnh bạo lực chính trị gia tăng ở Mỹ
Vụ xả súng xảy ra trong bối cảnh bạo lực chính trị gia tăng mạnh trên khắp nước Mỹ, ảnh hưởng đến nhiều phe phái và tư tưởng khác nhau.
Trong thời gian gần đây, hàng loạt vụ tấn công nghiêm trọng đã xảy ra, bao gồm:
- Tháng 4: Một đám cháy bí ẩn tại nhà của thống đốc bang Pennsylvania, người theo Do Thái giáo.
- Tháng 5: Hai nhân viên Đại sứ quán Israel ở Washington bị sát hại.
- Tháng 6: Một nhà lập pháp bang Minnesota và chồng bị ám sát ngay tại nhà riêng.
- Gần đây: Vụ ném bom chết người tại một cuộc diễu hành ở Colorado dành cho các con tin bị Hamas bắt giữ.
- Và gây chấn động nhất là vụ ám sát nhắm vào cựu Tổng thống Donald Trump trong một sự kiện vận động tranh cử vào năm ngoái.
Jason Chaffetz, cựu nghị sĩ Utah và là thành viên Đảng Cộng hòa, có mặt tại sự kiện hôm thứ Tư, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với Fox News rằng lực lượng cảnh sát tại buổi lễ quá mỏng, và dù Kirk có đội an ninh riêng, họ không đủ để đảm bảo an toàn trước một vụ tấn công bất ngờ như vậy.
Allison Hemingway-Witty bật khóc sau khi Charlie Kirk bị bắn trong chuyến thăm của Turning Point USA tại Đại học Thung lũng Utah, thành phố Orem, bang Utah, vào thứ Tư, ngày 10/9/2025. (Ảnh: Tess Crowley / The Deseret News qua AP)
Một nhân chứng tại hiện trường chia sẻ trong sự bàng hoàng:
“Utah vốn là một trong những nơi an toàn nhất trên thế giới.
Chúng tôi chưa từng nghĩ sẽ có chuyện như thế này xảy ra ở đây.”
timesofisrael
